Шайтаннан сақтану шаралары қандай?

Сұрақ: Шайтаннан сақтану шаралары қандай?

Жауап: 

Шайтаннан сақтану шаралары

 1. Әрдайым Алланың атымен шайтанның азғыруынан сақтанып жүру.

 Алла Тағала Құран Кәрімде былай дейді:

﴿وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ﴾

«Ал егер саған шайтаннан бір азғыру келсе, Алламен сақтан, расында Ол (Алла) бәрін естуші һәм білуші» (Фұссилат, 36).

قَالَ سُلَيْمَانُ بْنِ صِرْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: »كُنْتُ جَالِسًا مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَجُلاَنِ يَسْتَبَّانِ وَأَحَدُهُمَا قَدِ احْمَرَّ وَجْهُهُ وَانْتَفَخَتْ أَوْدَاجُهُ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »إِنِّي لَأَعْلَمُ كَلِمَةً لَوْ قَالَهَا لَذَهَبَ عَنْهُ مَا يَجِدُ لَوْ قَالَ: أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ذَهَبَ عَنْهُ الَّذِي يَجِدُ.« مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.

Сүлеймен ибн Сирд (р.а.) былай дейді: «Алланың елшісінің (с.а.с.) жанында отырған кезімде екі кісі бір-бірі балағаттай бастады. Біреуінің, тіпті, беті қызарып, тамырлары білеуленіп кетті. Сонда Алланың елшісі (с.а.с.): «Шынында мен егер ол айтса оның бойындағы нәрсе кететін бір сөзді білемін. Егер ол «Әъузу билләһи минәш-шайтанир-ражим» («Алланың атымен қуылған шайтаннан сақтанамын») десе, оның бойындағы нәрсе кетер еді», – деді». 

قَالَ عُثْمَانُ بْنِ أَبِي الْعَاصِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قُلْتُ: »يَا رَسُولَ اللهِ، إِنَّ الشَّيْطَانَ حَالَ بَيْنِي وَبَيْنَ صَلاَتِي وَبَيْنِ قِرَاءَتِي يُلْبِسُهَا عَلَيَّ«، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »ذَاكَ شَيْطَانٌ يُقَالُ لَهُ خَنْزَبٌ، فَإِذَا أَحْسَسْتَهُ فَتَعَوَّذْ بِاللهِ مِنْهُ، وَاتْفُلْ عَنْ يَسَارِكَ ثَلاَثًا«، فَفَعَلْتُ فَأَذْهَبَهُ اللهُ عَنِّي.« رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Осман ибн Әбул-ас (р.а.) былай дейді: «Мен Алланың елшісіне (с.а.с.): «Уа, Расулалла! Шынында шайтан мені мен намазымның, қырағатымның арасында тұрып, шатастырды», – дедім. Сонда Алланың елшісі (с.а.с.): «Ол Ханзаб деген шайтан, егер оны сезсең одан Алланың атымен сақтан, сосын со жағыңа үш мәрте түкір», – деді. Солай істеп едім, Алла мені одан құтқарды». (Мүслім риуаяты).

وَرَوَى الإِمَامُ أَحْمَدُ مِنْ حَدِيثِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ التَّمِيمِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَجُلًا سَأَلَهُ: »كَيْفَ صَنَعَ رَسُولُ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حِينَ كَادَتْهُ الشَّيَاطِينُ ؟«، قَالَ: »جَاءَتِ الشَّيَاطِينُ إِلَى رَسُولِ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مِنَ الأَوْدِيَةِ، وَتَحَدَّرَتْ عَلَيْهِ مِنَ الجِبَالِ، وَفِيهِمْ شَيْطَان مَعَهُ شُعْلَة مِنْ نَارٍ يُرِيدُ أَنْ يُحْرِقَ بِهَا وَجْهَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ، فَهَبَطَ إِلَيْهِ جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقَالَ: »يَا مُحَمَّدُ، قُل، قَالَ مَا أَقُولُ«، قَالَ:» قُل أَعُوذُ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ شَرِّ مَا خَلَقَ وَذَرَأَ وَبَرَأَ، وَمِنْ شَرِّ مَا يَنْزِلُ مِنَ السَّمَاءِ ، وَمِنْ شَرِّ مَا يَعْرُجُ فِيهَا، وَمِنْ شَرِّ فِتَنِ الليْلِ وَالنَّهَارِ، وَمِنْ شَرِّ كُلِّ طَارِقٍ إِلاَّ طَارِقاً يَطْرُقُ بِخَيْرٍ يَا رَحْمَنُ«، قَالَ : »فَطَفِئَتْ نَارُهُمْ ، وَهَزَمَهُمْ اللهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى«.  مُسْنَدُ الإِمَامِ أَحْمَدَ 3/419 (15859).

Имам Ахмет Абдуррахман әт-Тәмимиден мынадай хадис риуаят етті. «Бір кісі Абдуррахман әт-Тәмимиден: «Шайтандар жабылмақшы болғанда Алланың елшісі (с.а.с.) оларға не шара қолданып еді?» – деп сұрайды. Сонда Абдуррахман: «Иә, шайтандар аңғарлардан шығып, тау-шатқалдардан түсіп жиналып тайлы-тұяғымен Алланың елшісіне (с.а.с.) келеді. Олардың арасында бір шайтанның қолында бір шоқ алауы бар екен. Ол онысымен Алланың елшісінің (с.а.с.) жүзін күйдірмекші болады. Сол мезетте аспаннан Жебірейіл періште (а.с.) түсіп, Пайғамбарға (с.а.с.): «Уа, Мұхаммед! Менің айтқанымды артымнан қайтала», – деп, мына дұғаны оқиды: «Алланың кемел сөздерімен жаратқан, жасаған, бар қылған жамандықтарынан, көктен түсетін жамандықтан, көкке өрмелейтін жамандықтан, түн мен күннің фитнә-кесапаттарынан, есікті ізгі ниетпен қағатындардан басқа қағушылардың кесірлерінен сақтанамын! Уа, Рахман!». Осы дұғаны айтқан кезде әлгі шайтандардың оттары өшіп, Алла Тағала оларды ойсырата жеңеді», – деп әңгімелеп берген екен». (Ахмет риуаят еткен).

Оқылуы: «Әъузу бикәлимәәтилләәһит-тәммәти миң шәрри мәә халақа уа зәра’а, уа бәра’а, уа миң шәрри мәә йәнзилу минәс-сәмәә’, уа мин шәрри мәә йаъружу фииһәә, уа миң шәрри фитәнил-ләйли уан-нәһаар, уа миң шәрри кулли таариқин илләә таариқан йатруқу бихайрин, йаа Рахмәән!».

وَعَنْ مُحَمَّدٍ بْنِ يَحْيَى بْنِ حِبَّانَ أَنَّ خَالِدَ بْنِ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَصَابَهُ أَرَقٌ فَشَكَا ذَلِكَ إِلَى النَّبِي صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَمَرَهُ أَنْ يَتَعَوَّذَ عِنْدَ مَنَامِهِ بِكَلِمَاتِ اللهِ التَّامَّةِ مِنْ غَضَبِهِ وَمِنْ شَرِّ عِبَادِهِ وَمِنْ هَمَزَاتِ الشَّيَاطِينِ وَأَنْ يَحْضُرُونَ .

Мұхаммед ибн Яхия ибн Хиббанның жеткізуінше Халид ибн Уалид (р.а.) ұйықтай алмай, Пайғамбарға (с.а.с.) шағынғанда, ол (с.а.с.) ұйқыға жатарда Алланың кемел сөздерімен Оның ашуынан, пенделерінің кесірлерінен, шайтандардың азғыруларынан әрі олардың келулерінен сақтануға бұйырған.

Аталған дұғаның оқылуы: «Аъуузу бикәлимәәтилләәһит-тәәммәти мин ғадабиһи, уа шәрри ъибәәдиһи, уа мин һәмәзәәтиш-шайаатыйни уа ән йахдуруун».

وَعَنْ بُرَيْدَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ شَكَا خَالِدُ بْنُ الْوَلِيدِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ إِلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ: »يَا رَسُولَ اللهِ، مَا أَنَامُ مِنَ الأَرَقِ«، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَقُلْ:» اَللَّهُمَّ رَبَّ السَّمَوَاتِ السَّبْعِ وَمَا أَظَلَّتْ، وَالأَرَضِينَ وَمَا أَقَلَّتْ، وَرَبَّ الشَّيَاطِينِ وَمَا أَضَلَّتْ، كُنْ لِي جَارًا مِنْ شَرِّ خَلْقِكَ كُلِّهِمْ جَمِيعًا أَنْ يُفْرِطَ عَلَيَّ أَحَدٌ مِنْهُمْ أَوْ يَطْغَى عَلَيَّ، عَزَّ جَارُكَ وَجَلَّ ثَنَاؤُكَ، وَلاَ إِلَهَ غَيْرُكَ وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ.«

Бурәйданың айтуынша Халид ибн Уалид (р.а.) Пайғамбарға (с.а.с.) келіп: «Уа, Расулалла! Ұйқым қашып, мазам кетіп жүр», – еп шағынғанда, Пайғамбар (с.а.с.): «Төсегіңе жатарда «Уа, Алла! Жеті көктің және олардың көлеңекесі түскеннің Иесі, жерлер мен олар көтеріп тұрғанның Иесі, шайтандар мен олар азғырғандардың Иесі! Күллі жаратылысыңның кесірлерінен, олардың біреуінің кесірлік қылуынан немесе жәбірлеуінен маған Жар болғайсың! Саған жақын болған даңқты һәм Сенің мақтауың ұлық-ты, Сенен өзге тәңір жоқ, Сенен басқа құдай жоқ» деп айт», – деген».

Дұғаның оқылуы: «Аллааһуммә раббәс-сәмәуәәтис-сәбъи уа мәә азалләт, уал-арадиинә уа мәә ақалләт, уа раббәш-шайаатыйни уа мәә адалләт, кун лии жәәран мин шәрри ъибәәдикә куллиһим жәмииъән, ән йуфритә ъәләййә әхәдун минһум әу ән йатға ъәләййә, ъәззә жәәрук уа жәллә сәнәәук, уа ләә иләәһә ғайрук, уа ләә иләәһә иллә әнтә».

كَانَ مُحَمَّدٌ بْنُ وَاسِعٍ يَقُولُ كُلَّ يَوْمٍ بَعْدَ صَلاَةِ الصُّبْحِ: »اللَّهُمَّ إِنَّكَ سَلَّطْتَ عَلَيْنَا عَدُوًّا بَصِيرًا بِعُيوُبِنَا، يَرَانَا هُوَ وَقَبِيلُهُ مِنْ حَيْثُ لاَ نَرَاهُمْ، فَأَيِّسْهُ مِنَّا كَمَا أَيَّسْتَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ وَقَنِّطْهُ مِنَّا كَمَا قَنَّطْتَهُ مِنْ عَفْوِكَ وَبَاعِدْ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ رَحْمَتِكَ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ. قَالَ فَتَمَثَّلَ لَهُ إِبْلِيسُ يَوْمًا فِي طَرِيقِ الْمَسْجِدِ فَقَالَ لَهُ: يَا ابْنَ وَاسِعٍ، هَلْ تَعْرِفُنِي؟ قَالَ: وَمَنْ أَنْتَ؟ قَالَ: أَنَا إِبْلِيسُ. فَقَالَ: وَمَا تُرِيدُ؟ قَالَ: أُرِيدُ أَنْ لاَ تُعَلِّمَ أَحَدًا هَذِهِ الاِسْتِعَاذَةَ وَلاَ أَتَعَرَّضُ لَكَ، قَالَ: وَاللهِ لاَ أَمْنَعُهَا مِمَّنْ أَرَادَهَا فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ.«

Мұхаммед ибн Уасиғи деген тақуа кісі әрбір күні таң намазынан кейін: «Уа, Алла! Шындығында Сен бізге айып-кемшіліктерімізді, біз көре алмасақ та, ол әрі ол сияқтылар бізді көре алатын сондай бір дұшпанды үстем еттің. Енді оның үмітін Өзіңнің рахымыңнан үздіргенің секілді бізден де біржола үмітін үздір, оны Өзіңнің кешіріміңнен күдерін біржола үздіргеніңдей бізден де мүлдем күдерін үздір, оны мен біздің арамызды оны мен Өзіңнің рахымың арасындай алыстат. Расында Сен барлық нәрсеге Құдіреттісің», ­– деп дұға қылатын еді. Оның айтуынша бір күні мешітке бара жатқан жолында адам кейпінде Ібіліс жолығады. Ол: «Ей, Уасиғұлы мені танисың ба?» – дейді. Мұхаммед: «Жоқ, сен кімсің?» – дейді. Ол: «Мен – Ібіліспін», – дейді. Мұхаммед: «Саған не керек?» – деп сұрайды. Ібіліс: «Мен сенің айтып жүрген сақтану дұғаңды ешкімге үйретпеуіңді сұраймын. Солай етсең саған ешқашан да кедергі келтірмеймін», – дейді. Сонда Мұхаммед: «Уаллаһи, оны үйренгісі келген адамға еш тыйым салмаймын. Қалағаныңды қыл!» – дейді.

Дұғаның оқылуы: «Аллаһуммә иннәкә сәллаттә ъәләйнәә ъадууән басииран биъуйуубинә йәраанәә һуа уа қабиилуһу мин хәйсу ләә нәрааһум, фә’әййисһу миннәә кәмәә әййәстәһу мин рахмәтикә, уа қаннитһу кәмәә қаннәттәһу мин ъафуикә, уа бәәъид бәйнәнәә уа бәйнәһу кәмәә бәәъәдтә бәйнәһу уа бәйнә рахмәтик, иннәкә ъәләә кулли шәй’ин қадиир».

 2. Кәфирун және Ықылас сүрелерін оқып жүру.

 عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: »لَيْسَ فِي الْقُرْآنِ سُورَةً أَشَدُّ غَيْظًا لِإِبْلِيسَ مِنْ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ فَإِنَّهَا بَرَاءَةٌ مِنَ الشِّرْكِ وَتَوْحِيدٌ وَقَالَ رَجُلٌ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَوْصِنِي قَالَ: اِقْرَأْ عِنْدَ مَنَامِكَ قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ فَإِنَّهَا بَرَاءَةٌ مِنَ الشِّرْكِ«.

Ибн Аббас (р.а.) былай дейді: «Ібілістің ашуын тудыруға Құранда «Қул йә әййуһәл-кәфируннан» күшті сүре жоқ. Расында ол сүренің мағынасы серік қосудан тазалану һәм таухид. Бір кісі Пайғамбар (с.а.с.): «Маған өсиет айтыңыз», – дегенде, ол (с.а.с.): «Ұйқыға жатарда «Қул йә әййуһәл-кәфирунды» оқып жат. Расында ол – ширктен тазалану», – деген».

Алланың елшісі (с.а.с.) Абдулла ибн Хубейбке (р.а.): «Қул һуаллаһу ахад» пен екі сақтану сүресін (Фалақ, Нас сүрелерін) кешке және таңертең үш рет оқуың барлық қажетіңе жеткілікті», – деген (Әбу Дәуіт, Термези және Нәсәи риуаят еткен хадис).

Пайғамбар (с.а.с.): «Сендердің біреулеріңнің бір түнде Құранның үштен бірін оқуға күші жетпей ме?» – деп сұрады. Сонда бұл сахабаларға  ауыр тиіп: «Уа, Расулалла! Оған қайсысымыздың күші жетеді дерсің?» – десті. Сонда Расулалла (с.а.с.): «Ол – «Қул һуаллаһу ахад», Құранның үштен біріне тең», – деді (Бұхари, Мүслім риуаят еткен).

 3. Фалақ және Нас сүрелерін оқу.

 Фалақ және Нас сүрелерінің түсу себептері.  «Сақтандырушы сүрелер» деп аталып кеткен бұл сүрелердің түсу себептері бар. Тәпсіршілердің айтуларына қарағанда сақтану сүрелері – Фалақ пен Нас сүрелерінің түсуіне Пайғамбарымызға (с.а.с.) яһуди сиқыршы Ләбидтің сиқыр жасауы себеп болған. Сол оқиға туралы Айша анамыз (р.а.) былайша баяндаған.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا قَالَتْ: سَحَرَ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ رَجُلٌ مِنْ بَنِي زُرَيْقٍ يُقَالُ لَهُ لَبِيدُ بْنُ الأَعْصَمَ حَتَّى كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ أَنَّهُ يَفْعَلُ الشَّيْءَ وَمَا فَعَلَهُ حَتَّى إِذَا كَانَ ذَاتَ يَوْمٍ أَوْ ذَاتَ لَيْلَةٍ وَهُوَ عِنْدِي لَكِنَّهُ دَعَا وَدَعَا ثُمَّ قَالَ:» يَا عَائِشَةَ، أَشَعَرْتِ أَنَّ اللهَ أَفْتَانِي فِيمَا اسْتَفْتَيْتَهُ فِيهِ، أَتَانِي رَجُلاَنِ، فَقَعَدَ أَحَدُهُمَا عِنْدَ رَأْسِي وَالآخَرُ عِنْدَ رِجْلِي، فَقَالَ أَحَدُهُمَا لِصَاحِبِهِ: مَا وَجَعُ الرَّجُلِ؟ فَقَالَ: مَطْبُوبٌ، قَالَ: مَنْ طَبَّهُ؟ قَالَ: لَبِيدُ بْنُ الأَعْصَمَ، قَالَ: فِي أَيِّ شَيْءٍ؟ قَالَ: فِي مُشْطٍ وَمُشَاطَةٍ وَجَفِّ طَلْعِ نَخْلَةٍ ذَكَرٍ، قَالَ: وَأَيْنَ هُوَ؟ قَالَ: فِي بِئْرِ ذَرَوَانَ«، فَأَتَاهَا رَسُولُ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِي نَاسٍ مِنْ أَصْحَابِهِ فَجَاءَ فَقَالَ:» يَا عَائِشَةَ، كَأَنَّ مَاءَهَا نَقَاعَةُ الْحِنَاءِ أَوْ كَأَنَّ رُؤُوسَ نَخْلِهَا رُؤُوسُ الشَّيَاطِينِ«، قُلْتُ:» يَا رَسُولَ اللهِ، أَفَلاَ اسْتَخْرَجْتَهُ؟«،  قَالَ: » قَدْ عَافَانِيَ اللهُ، فَكَرِهْتُ أَنْ أَثُورَ عَلَى النَّاسِ فِيهِ شَرًّا«، فَأَمَرَ بِهَا فَدُفِنَتْ«. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.

«Алланың елшісіне (с.а.с.) Бәни Зурайық тайпасынан Ләбид ибн әл-Асам деген адам сиқыр жасады. Сонда Алланың елшісіне (с.а.с.) істемеген ісі істеген сияқты болып көрінетін болды. Бір күні менің бөлмемде Расулалла (с.а.с.) ұзақ дұға жасады. Сосын: «Ия, Айша! Алланың менің сұрағаныма жауап бергенін сезбедің бе? Маған екі кісі келіп біреуі бас жағымда, екіншісі аяқ жағымда отырды. Сосын біреуі екіншісіне: «Бұл кісіге не болған?», – деп сұрады. Екіншісі: «Сиқырланған»,– деді. Сонда біріншісі: «Сиқырлаушы кім?», – деп сұрады. Екіншісі: «Ләбид ибн әл-Асам», – деді. Біріншісі: «Немен сиқырлады?»  – деп сұрады. Екіншісі: «Тарақ, тарақтағы шаш және еркек құрма ағашының басындағы шашақтарымен», – деді. Біріншісі: «Олар қайда?» – деп сұрады. Екіншісі: «Зәруан құдығында», – деп жауап берді», – деді. Сосын Расулалла (с.а.с.) сол құдыққа сахабаларымен бірге барып қайтты. Келген соң: «Ия, Айша! Оның суы қына қосылған судың түсіндей (қызыл) екен. Ал ондағы құрма ағашының бастары шайтанның бастарындай екен», – деді. Мен: «Ия, Расулалла! Әлгі затты шығарып алмадыңыз ба?» – деп сұрадым. Сонда ол (с.а.с.): «Алла мені одан сақтады. Адамдарға одан (шығарғаннан) бір жамандық келер деп ұнатпадым»,– деді. Кейіннен Пайғамбардың.а.с.) бұйыруымен әлгі зат шығарылып, көміліп тасталынды». (Бұхари мен Мүслім риуаят еткен).

 Фалақ сүресі

 بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ * مِن شَرِّ مَا خَلَقَ * وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ * وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ*  وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَد ﴾.

Оқылуы: Бисмилләәһир-рахмаанир-рахиим. «Қул әъуузу бираббил-фалақ * Миң шәрри маа халақ * Уа миң шәрри ғаасиқин изәә уақаб * Уа миң шәррин-нәффәәсәәти фил-ъуқад * Уа миң шәрри хаасидин изәә хасад».

Қазақша мағынасы: «Таңның Раббына сиынамын. Жаратқан нәрселердің кесірінен. Қараңғылық басқан сәтте түннің кесірінен. Түйіншектерге дем салушылардың кесірінен. Күндеген сәттегі күншілдердің кесірінен (сиынамын) де».

Сүренің ерекшелігі туралы. Фалақ сүресі Құран Кәрімдегі 113-сүре. Меккеде түскен. Бес аяттан тұрады. Алла Тағала бұл сүреде Өзінің Елшісіне (с.а.с.) және барлық мұсылмандарға дүниеде кездесетін жамандықтар мен жын-шайтандардың кесірлерін сақтануды үйретеді. Фалақ және одан кейінгі Нас сүрелері «Әл-Муъаууизәтәни» – сақтанушы екі сүре деп аталады. Пайғамбарымыз (с.а.с) осы екі сүрені оқып, сақтанып жүретін болған.

عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهَا أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ كُلَّ لَيْلَةٍ جَمَعَ كَفَّيْهِ ثُمَّ نَفَثَ فِيهِمَا فَقَرَأَ فِيهِمَا قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ وَقُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ وَقُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ، ثُمَّ يَمْسَحُ بِهِمَا مَا اسْتَطَاعَ مِنْ جَسَدِهِ يَبْدَأُ بِهِمَا عَلَى رَأْسِهِ وَوَجْهِهِ وَمَا أَقْبَلَ مِنْ جَسَدِهِ، يَفْعَلُ ذَلِكَ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.

Бұл туралы Айша анамыз (р.а.) былай дейді: «Пайғамбар (с.а.с.) әрбір түні төсекке жатарда екі алақанын қосып, оларға оларға үрлеп, «Қул һуаллаһу әхәд», «Қул әъузу бираббил-фалақ» және «Қул әъузу бираббин-насты» оқып, басы мен жүзінен бастап денесінің алдыңғы бөлігінің қолы жеткен жерін сипайтын. Солай үш рет жасайтын». (Бұхари риуаят еткен).

عَنْ عُقْبَةَ بْنِ عَامِرٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »أَلَمْ تَرَ آيَاتٍ أُنْزِلَتِ اللَّيْلَةَ، لَمْ يُرَ مِثْلُهُنَّ قَطُّ: قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ وَقُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ«. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Фалақ пен Нас сүрелерінің артықшылықтары туралы мынадай риуаяттар бар. Алланың елшісі (с.а.с.) Ұқба ибн Амрге (р.а.): «Бүгін түні түскен аяттарға қарамайсың ба? Бұрын-соңды мұндай аяттар түспеген: «Қул әъузу бираббил-фалақ» және «Қул әъузу бираббин-нас», – деген.

عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنِ خُبَيْبٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:» قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ وَالْمُعَوِّذَتَيْنِ حِينَ تُمْسِي وَحِينَ تُصْبِحُ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ تَكْفِيكَ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ«. رَوَاهُ أَبُو دَاوُدَ.

Алланың елшісі (с.а.с.) Абдулла ибн Хубейбке (р.а.): «Қул һуаллаһу ахад» пен екі сақтану сүресін (Фалақ, Нас сүрелерін) кешке және таңертең үш рет оқуың барлық қажетіңе жеткілікті», – деген (Әбу Дәуіт, Термези және Нәсәи риуаят еткен).

 Нас сүресі

 بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ ﴿قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ * مَلِكِ النَّاسِ * إِلَهِ النَّاسِ * مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ * الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ * مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ﴾.

Оқылуы: Бисмилләәһир-рахмаанир-рахиим. «Қул әъуузу бираббин-нәәс * Мәликин-нәәс * Иләәһин-нәәс * Миң шәррил-уәсуәәсил-ханнәәс * Әлләзии йуәсуису фии судуурин-нәәс* Минәл-жиннәти уән-нәәс».

Қазақша мағынасы: «Адамдардың Раббына, адамдардың Иесіне, адамдардың Тәңіріне, жасырынып сыбырлап азғырушының кесірінен, сондай адамдардың көкейлеріне салатын, мейлі жыннан болсын, мейлі адамдардан болсын – азғырушылардың кесірінен сиынамын» де».

 4. Аятул-Курсиді оқу.

 Аятул-Курси – Бақара сүресінің 255-аяты.

أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ﴿اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ﴾.

Оқылуы:  Әъуузу билләәһи минәш-шайтаанир-ражиим. «Аллааһу ләә иләәһә иллә һуал-хаййул-қаййуум, ләә тә’хузуһу синәту-уәләә нәум, ләһу мәә фис-сәмәәуәәти уәмәә фил-‘ард, мәң зәлләзи йәшфәъу ъиндәһу иллә би’изниһ, йәъләму мәә бәйнә әйдииһим уә мәә халфаһум, уә ләә йухиитуунә бишәй’им-мин ъилмиһи иләә бимәә шәә’ә, уасиъа курсийуһус-сәмәәуәәти уәл-‘арда, уә ләә йә’удуһу хифзуһума уа һуал-ъалийул-ъазиим».

Қазақша мағына-түсінігі: «Алла, Одан басқа еш тәңір жоқ. Ол тірі, толық меңгеріп тұрушы қалғымайды да ұйықтамайды да. Көктердегі және жердегі нәрселер Оған тән. Оның хұзырында Өзінің рұқсатынсыз кім шапағат етеді? Олардың алдарындағыны да, арттарындағыны да біледі. Олар Оның қалауынсыз басқа еш нәрсе білмейді. Оның күрсісі (білімі) көктер мен жерді сыйдырады. Оған ол екеуін қорғау да ауыр келмейді. Және Ол өте биік, аса зор».

Аяттың артықшылығы туралы

 Аятул-Курси ерекше көп оқылатын аят. Бұл аяттың түрлі апаттардан сақтаушы, бәле-жаладан, қайғы-мұңнан арылтушы, ризықтың берекесіне жеткізуші және азғырынды шайтандарды аластаушы қасиеттері бар. Аятул-Курсидің артықшылығын баяндайтын мынадай хадистер бар.

Пайғамбарымыз (с.а.с.): «Бақара сүресінде Құран аяттарының төресі бар, оны қайсыбір үйде оқыса, ол жерден шайтан қашып шығады, ол – Аятул-Курси», – деген (Хаким мен Бәйһақи риуаят еткен хадис).     

 5. Бақара сүресін оқу

 قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» لاَ تَجْعَلُواْ بُـُيوتَكُمْ قُبُورًا فَإِنَّ الْبَـْيتَ الَّذِي تُقْرَأُ فِيهِ سُورَةُ الْبَقَرَةِ لاَ يَدْخُلُهُ الشَّيْطَانُ .«رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَأَحْمَدُ.

 Пайғамбар (с.а.с.) былай деген: «Үйлеріңді қабірге айналдырмаңдар! Шындығында Бақара сүресі оқылған үйге шайтан кірмейді» (Мүслім, Ахмет риуаят еткен).

 6. Ұйқыға жатарда Бақара сүресінің соңғы екі аятын оқып жату.

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى كَتَبَ كِتَابًا قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِأَلْفَيْ عَامٍ، وَهُوَ عِنْدَ الْعَرْشِ، وَإِنَّهُ أَنْزَلَ مِنْهُ آيَتَيْنِ، خَتَمَ بِهِمَا سُورَةَ الْبَقَرَةِ، وَلاَ يُقْرَآنِ فِي دَارٍ ثَلاَثَ لَيَالٍ فَيُقَرِّبُهَا الشَّيْطَانُ«. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ وَالنَّسَائِيُّ وَالْحَاكِمُ عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ.

Алланың елшісі (с.а.с.) былай деген: «Шындығында Алла Тағала көктер мен жерді жаратпастан екі мың жыл бұрын бір кітап жазды. Ол аршының қасында. Сосын Ол сол кітаптан екі аят түсіріп, олармен Бақара сүресін тәмамдады. Қандай да бір үйде сол екі аят үш күн бойы оқылса, ол үйге шайтан жақындамайды». Хадисті Термези, Нәсәи, Хаким Нұғман ибн Бәширден риуаят еткен.

عَنْ سَهْلِ بْنُ سَعْدٍ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ سِنَامًا وَإِنَّ سِنَامَ الْقُرْآنِ سُورَةُ الْبَقَرَةِ، مَنْ قَرَأَهَا فِي بَيْتِهِ لَيْلاً لَمْ يَدْخُلِ الشَّيْطَانُ بَيْتَهُ ثَلاَثَ لَيَالٍ وَمَنْ قَرَأَهَا نَهَارًا لَمْ يَدْخُلِ الشَّيْطَانُ بَيْتَهُ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ«. رَوَاهُ ابْنُ حِبَّان.

Сәһл ибн Сағыдтан (р.а.) жеткен риуаятта Алланың елшісі (с.а.с.): «Әрбір нәрсенің шоқтығы болады. Құранның шоқтығы – Бақара сүресі. Кім оны түн мезгілінде үйінде оқыса үш түнге дейін оның үйіне шайтан кіре алмайды. Ал кім оны күндіз оқыса үш күнге дейін оның үйіне шайтан кіре алмайды», – деген.  (Ибн Хиббан, Табарани, Байһақи риуаят еткен).

Ал Бақара сүресінің соңғы аяттары туралы былай дейді: «Алла Бақара сүресін Өзінің аршының астындағы қазынадан маған алып берген екі аятымен тәмәмдады. Сендер сол екі аятты үйреніңдер, әйелдеріңе де, балаларыңа да үйретіңдер. Шындығында ол екі аятты оқу – құлшылық, қырағат әрі дұға». (Хаким риуаяты).

عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: »مَنْ قَرَأَ الآيَتَيْنِ مِنْ آخِرِ سُورَةِ البَقَرَةِ فِي لَيْلَةِ كَفَتَاهُ«.

Тағы бір хадисінде: «Кім түнде Бақара сүресінің соңындағы екі аятты оқыса оған жеткілікті болады», – деген. (Ахмад, Бұхари, Мүслім, Ибн Мәже риуаят еткен).

Бақара сүресінің соңғы екі аят төмендегідей.

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ ﴿آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مِن رَّبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللّهِ وَمَلآئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لاَ نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ وَقَالُواْ سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ * لاَ يُكَلِّفُ اللّهُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا لَهَا مَا كَسَبَتْ وَعَلَيْهَا مَا اكْتَسَبَتْ رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَا إِن نَّسِينَا أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِلْ عَلَيْنَا إِصْرًا كَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَةَ لَنَا بِهِ وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنتَ مَوْلاَنَا فَانصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ﴾.

Оқылуы: Бисмилләәһир-рахмаанир-рахиим. «Әәмәнәр-расуулу бимәә уңзилә иләйһи мир-раббиһи уәл-му’минуун, куллун әәмәнә биләәһи уа мәләә’икәтиһи уа кутубиһи уа русулиһ, ләә нуфарриқу бәйнә aхәдим-мир-русулиһ, уа қаалуу сәмиънәә уа атаънәә ғуфраанәкә раббәнәә уа иләйкәл-масиир * Ләә йукәллифуллааһу нәфсән иллә усъаһа, ләһә мәә кәсәбәт уа ъаләйһә мактәсәбәт, раббанәә ләә ту’әәхизнәә ин-нәсиинә әу ахта’нәә, раббанәә уа ләә тәхмил ъаләйнәә исраң кәмәә хәмәлтәһу ъаләлләзиинә миң қаблинәә, раббанәә уа ләә тухаммилнәә мәә ләә таақатә ләнәә биһ, уаъфу ъаннәә уағфир ләнәә уархамнәә әңтә мәуләәнә фансурнәә ъаләл-қаумил-кәәфириин».

Қазақша мағына-түсінігі: Аса қамқор ерекше мейірімді Алланың атымен (бастаймын). «Пайғамбар өзіне Раббы тарапынан түсірілгенге иман келтірді. Мүміндер де барлығы Аллаға, періштелеріне, кітаптарына және пайғамбарларына иман келтірді. «Елшілердің араларын айырмаймыз, естідік те бой ұсындық. Раббымыз! Сенен жарылқау тілейміз, қайтып барар жеріміз де Сенің алдың» деді. Алла кісіге шамасы келетін міндетті ғана жүктейді: істеген жақсылығы өз пайдасына да, жамандығы зиянына. «Раббымыз! Егер ұмытсақ не жаңылсақ бізді қолға алма (азаптама). Раббымыз! Бізге бізден бұрынғыларға жүктегеніңдей ауыр жүк жүктеме. Раббымыз! Бізге шамамыз келмейтінді артпа. Бізді кешір,бізді жарылқа, бізге мәрхамет ет. Сен Иемізсің! Бізге кәпір қауымға қарсы жәрдем бер!».

 7. Алла Тағаланы көп есіне алып, зікір етіп жүру.

 وَأَخْرَجَ البُخَارِيُّ تَعْلِيقًا عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »الشَّيْطَانُ جَاثِمٌ عَلَى قَلْبِ ابْنِ آدَمَ إِذَا ذَكَرَ اللَّهَ خَنَسَ وَإِذَا غَفَلَ وَسْوَسَ لَهُ.«

Бұхари Ибн Аббастан (р.а.) мынадай риуаят жеткізді: «Алланың елшісі (с.а.с.) былай деген: «Шайтан адам баласының жүрегін басып алушы, егер ол Алланы зікір етсе, жасырына қалады, ал ұмытса, оған уәсуәса жасап азғырады».

عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: »إِنَّ الْعَبْدَ أَحْصَنُ مَا يَكُونُ مِنَ الشَّيْطَانِ إِذَا كَانَ فِي ذِكْرِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ.« رَوَاهُ أَحْمَدُ.

Пайғамбар (с.а.с.) басқа бір хадисінде былай дейді: «Расында пенде даңқты һәм ұлық Алланы зікір етсе шайтаннан ең мықты қорғаныста болады». (Ахмет риуаяты).

وَعَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: »إِذَا دَخَلَ الرَّجُلُ بَيْتَهُ فَذَكَرَ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ دُخُولِهِ وَعِنْدَ طَعَامِهِ قَالَ الشَّيْطَانُ: لاَ مَبِيتَ لَكُمْ وَلاَ عَشَاءَ، وَإِذَا دَخَلَ فَلَمْ يَذْكُرِ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ دُخُولِهِ قَالَ الشَّيْطَانُ: أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ، وَإِذَا لَمْ يَذْكِرِ اللهَ تَعَالَى عِنْدَ طَعَامِهِ قَالَ: أَدْرَكْتُمُ الْمَبِيتَ وَالعَشَاءَ.« رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Жәбір ибн Абдулла (р.а.) Алланың елшісінен (с.а.с.) мынадай хадис естігендігін жеткізген: «Бір кісі үйіне кірерде, тамақ ішерді Алла Тағаланы есіне алып, зікір етсе, шайтан жолдастарына: «Бүгін сендерге түнемелік те, кешкі ас та жоқ», – дейді. Ал кісі үйіне кірерде Алла Тағаланы есіне алмаса, шайтан жолдастарына: «Түнемелікке үлгердіңдер», – дейді. Ол кісі тамақ ішерде де Алла Тағаланы зікір етпесе, шайтан: «Түнемелікке де, кешкі асқа да үлгердіңдер», – дейді». (Мүслім риуаят еткен).

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »مَثَلُ الَّذِي يَذْكُرُ رَبَّهُ وَالَّذِي لا يَذْكُرُ رَبَّهُ مِثْلَ الحَيِّ وَالمَيِّتِ«. رَوَاهُ الشَّيْخَانِ.

Алланың елшісі (с.а.с.) былай деген: «Раббысын еске алып жүретін мен еске алып жүрмейтіннің мысалы тірі мен өлінің мысалындай». (Бұхари мен Мүслім риуаят еткен).

فَفِي الصَّحِيحَيْنِ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: »مَنْ قَالَ: »لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ« فِي يَوْمٍ مَائَةَ مَرَّةٍ كَانَتْ عَدْلُ عَشَرَ رِقَابٍ وَكُتِبَ لَهُ مَائَةَ حَسَنَةٍ وَمُحِيَتْ عَنْهُ مَائَةَ سَيِّئَةٍ وَكَانَ حِرْزًا لَهُ مِنَ الشَّيْطَانِ يَوْمَهُ ذَلِكَ حَتَّى يُمْسِيَ وَلَمْ يَأْتِ أَحَدٌ بِأَفْضَلَ مِنْهُ إِلاَّ رَجُلٌ عَمِلَ أَكْثَرَ مِنْ ذَلِكَ«.

Сахих хадистердің екі жинағында да риуаят етілген хадисте Алланың елшісі (с.а.с.) былай дейді: «Кімде-кім бір күнде «Лә иләәһә иллаллааһу уахдәһу ләә шәриикә ләһу, ләһул-мулку уа ләһул-хамду уа һуа ъәләә кулли шәйин қадиир» («Жалғыз, серігі болмаған Алладан басқа тәңір жоқ, барлық билік Онікі, барлық мадақ Онікі әрі Ол барлық нәрсеге Құдіретті») деп жүз мәрте айтса, ол он құлды азат еткендей болады, оған жүз жақсылық жазылады және жүз жамандығы өшіріледі. Ол дұғасы сол күні кешке дейін шайтаннан қорған болады. Сол күні дәл сол адамдай жақсылық жасаған адам болмайды, тек кім көбірек айтса, сол ғана артық бола алады».

 8. Дәретпен жүру.

 Пайғамбар (с.а.с.): «Расында ашу – шайтаннан. Ал шайтан – оттан. Шынында от сумен өшіріледі. Егер де сендердің біреулерің ашуланса, дәрет алсын», – деген.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: »يَعْقِدُ الشَّيْطَانُ عَلَى قَافِيَةِ رَأْسِ أَحَدِكُمْ ثَلاَثَ عُقَدٍ، إِذَا نَامَ يَضْرِبُ عَلَى كُلِّ عُقْدَةٍ مَكَانِهَا عَلَيْكَ لَيْلٌ طَوِيلٌ فَارْقَدْ فَإِنِ اسْتَيْقَظَ وَذَكَرَ اللهَ تَعَالَى انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَإِنْ تَوَضَّأَ انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ فَإِنْ صَلَّى انْحَلَّتْ عُقْدَةٌ، فَأََصْبَحَ نَشِيطًا طَيِّبُ النَّفْسِ وَإِلاَّ أَصْبَحَ خَبِيثَ النَّفْسِ كَسْلاَنَ.« مُتَّفَقٌ عَلَيْهِ.

Әбу Һурайра (р.а.) Алланың елшісінің (с.а.с.) былай дегенін жеткізген: «Шайтан сендердің біреулеріңнің желкесіне үш түйін түйеді де, ол ұйықтағанда әрбір түйінге ұрып: «Сенің алдыңда ұзақ түн бар, ұйықтай бер», – дейді. Егер ол ұйқысынан тұрып, Алла Тағаланы есіне алса, бір түйіні шешіледі, дәрет алса, екінші түйіні шешіледі, намаз оқыса, үшінші түйіні шешіледі. Сөйтіп, таңертең сергек, жаны рахат тапқан күйде тұрады. Ал оның ешқайсысын істемесе, жаны жабырқап, жалқау күйде тұрады». 

 9. Азан шақыру.

 Азан шақырылғанда шайтан зәре-құты қалмай қашады.

رَوَى مُسْلِمٌ صَحِيحِهِ عَنْ جَابِرٍ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: »إِنَّ الشَّيْطَانَ إِذَا سَمِعَ النِّدَاءَ بِالصَّلاَةِ ذَهَبَ حَتَّى يَكُونَ مَكَانَ الرَّوْحَاءِ.«

Мүслімнің Сахихында Жәбір ибн Абдулладан (р.а.) риуаят еткен хадисінде ол Алланың елшісінің (с.а.с.) былай дегендігін естігендігін айтады: «Шындығында шайтан намазға азан айтылған кезде ар-Раухадай жерге қашып кетеді». Хадисті риуаят етушінің айтуынша ар-Рауха – Мәдина шаһарынан отыз алты мил қашықтықтағы жердің аты.

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» إِذَا نُودِيَ بِالصَّلاَةِ أَدْبَرَ الشَّيْطَانُ وَلَهُ ضُرَاطٌ، حَتَّى لاَ يَسْمَعَ التَّأْذِينَ.«

 Басқа бір хадисте Алланың елшісі (с.а.с.) былай дейді: «Намазға азан айтылғанда шайтан азанды естімес үшін артынан жел шығарып қашады».

 10. Көп намаз оқу.

 عَنْ أَبَى هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» إِذَا قَرَأَ ابْنُ آدَمَ السَّجْدَةَ فَسَجَدَ اعْتَزَلَ الشَّيْطَانُ يَبْكِي وَقَالَ وَيْلٌ لَهُ وَيْلٌ لَهُ أُمِرَ هَذَا بِالسُّجُودِ فَأَطَاعَ فَلَهُ الْجَنَّةُ وَأُمِرْتُ بِالسُّجُودِ فَعَصَيْتُ فَلِيَ النَّارُ.«

Әбу Һурайра (р.а.) риуаят еткен хадисте Алланың елшісі (с.а.с.) былай дейді: «Адам баласы сәжде аятын оқып, сәжде жасаса, шайтан аулаққа барып жылап: «Бұған бәле келсін! Бұған бәле келсін! Бұл сәжде етуге бұйырылып, сәжде жасады, енді оған жұмақ болады. Маған да сәжде ету бұйырылып еді, мен сәжде етпедім, енді маған тозақ болады», – деп күйінетіндігі айтылған.

 عَنْ مَعْدَانَ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ الْيَعْمَرِيِّ قَالَ قَالَ أَبُو الدَّرْدَاءِ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: أَيْنَ مَسْكَنُكَ فَقُلْتُ فِي قَرْيَةٍ دُونَ حِمْصٍ فَقَالَ أَبُو الدَّرْدَاءِ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ: »مَا مِنْ ثَلاثَةٍ فِي قَرْيَةٍ وَلا بُدُوٍّ لاَ يُقَامُ فِيهِمُ الصَّلاةُ إِلا اسْتَحْوَذَ عَلَيْهِمُ الشَّيْطَانُ، عَلَيْكَ بِالْجَمَاعَةِ وَإِنَّمَا يَأْكُلُ الذِّئْبُ الْقَاصِيَةَ«، قَالَ السَّائِبُ: إِنَّمَا يَعْنِي بِالْجَمَاعَةِ جَمَاعَةَ الصَّلاةِ.«

Мағдан ибн Әбу Талха әл-Яғмари былай дейді: «Менен Әбу Дарда (р.а.): «Үйің қайда?» – деп сұрады. Мен: «Химс қаласына жақын бір ауылда», – дедім. Сонда Әбу Дарда (р.а.): «Мен Расулалланың (с.а.с.): «Елдімекенде болсын, далада болсын, үш адам болып, олардың арасында намаз оқылмаса, оларды шайтан басып алады. Сондықтан да жамағатпен бірге бол! Расында қасқыр да қойдың шетке шыққанын жейді», – дегенін естігенмін», – деді. Сәиб деген риуаятшы: «Мұндағы жамағаттың мағынасы намазды жамағатпен оқу дегенді білдіреді», – деген.

قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» ذَاكَ رَجُلٌ بَالَ الشَّيْطَانُ فِى أُذُنَيْهِ«. رَوَاهُ الشَّيْخَانِ.

Алланың елшісі (с.а.с.) намазға ұйықтап қалған кісі туралы: «Оның құлағына шайтан сарып кетті», – деген. (Бұхари мен Мүслім риуаят еткен).

وَعَنْ رَبِيعَةِ بْنِ كَعْبٍ الأَسْلَمِيِّ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قَالَ:» كُنْتُ أَبِيتُ مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فأتَيْتُهُ بِوَضُوئهِ وَحَاجَتِهِ فَقَالَ لِي: سَلْ، فَقُلْتُ: أَسْأَلُكَ مُرَافَقَتَكَ فِي الْجَنَّةِ. قَالَ: أَوْ غَيْرَ ذَلِكَ؟ قُلْتُ: هُوَ ذَاكَ. قَالَ: فَأَعِنِّي عَلَى نَفْسِكَ بِكَثْرَةِ السُّجُودِ«. رَوَاهُ مُسْلِمٌ.

Рабиға ибн Кәъб әл-Әсләми (р.а.) былай дейді: «Бірде Аллаһ елшісімен (с.а.с.) бірге түнедім де, таң атқанда дәрет алатын суы мен керекті нәрселерін апарып бердім. Сонда Ол (с.а.с.) маған: «Сұра!» – деді. Мен: «Өзіңізбен бірге жәннатта болайын», – дедім. Ол (с.а.с.): «Басқа нәрсе сұра», – деді. Мен: «Сұрайтыным сол», – дедім. Сонда Ол (с.а.с.): «Көбірек сәжде жасау үшін нәпсіңмен күрес», – деді. (Мүслім риуаяты).

 11. Діни білім іздену.

 قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:» لَفَقِيهٌ وَاحِدٌ أَشَدُّ عَلَى الشَّيْطَانِ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ .« رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ .

Пайғамбар (с.а.с.) былай деген: «Шайтан үшін бір фақиһ (шариғат білгірі) мың (білімсіз) тақуадан күшті». (Термези риуаяты).

 12. Артық қараудан, артық сөзден, артық тамақтан, артық араласудан аулақ болу.

 Ғұламалар шайтанның адамзат баласына, оның ішінде мұсылманға алты түрлі деңгейде азғырып, уасуаса жасайтындығын айтады. Бұл туралы Ибн Қайым Мәдәриж әс-Сәликин кітабында айтып кеткен. Ол деңгейлер мынадай:

1. Алла Тағала мен Оның елшісіне сенбеу, Құдайға серік қосып, қарсылық көрсету. Малғұн шайтан адамды осы деңгейде азғырып, тайдыра алса, көңілі хош тауып, жеңілдейді Ал егер бұл деңгейде еш нәтижеге жете алмаса келесі деңгейде әрекет етеді.

2. Бидғатты істерді әдемі бейнеде көрсету. Яғни, аят пен хадистен ешбір дәлел жоқ, дінге ешбір қатысы жоқ нәрселерді, істерді дінге кіргіздіріп, оны адамға көркемдеп көрсету. Мұндай істер шайтан үшін бұзықтықтан артық. Себебі, діннің хақиқи мұраты ұмытылып, құр ырымдар ғана қалса, шайтан қатты қуанады. Егер ол осы деңгейде пендені азғыра алмаса келесі деңгейге өтеді.

3. Үлкен күнәлар. Оларға кісі өлтіру, тонау, зинақорлық, ұрлық, ата-ананың тілін алмау т.б. сорақы күнәлар жатады. Малғұн албасты адамды осы деңгейде де азғыра алмаса, келесі төменгі деңгейде азғыруға тырысады.

4. Кіші күнәлар. Кіші күнәларға парыздарды уақытымен орындамау немесе құлықсыз, салғырт орындау, сүннет амалдарды мүлде тастап қою сияқты істер жатады. Бұл деңгейде ештеңе бітіре алмаған шайтан келесі деңгейде іс қылады.

5. Сауабы да, жазасы да жоқ мүбах істермен басын қатыру. Соның себебінен сауапты істерден құр қалдыру. Пенде бұл істерде де қырағылық танытса, шайтан келесі деңгейде азғыруға тырысады.

6. Артық істермен шұғылдандыру. Яғни, артық тамақ, артық ұйқы, артық сөз, артық қыдыру сияқты шектелінген шамадан тыс істер.