Азан және қаматтың үкімдері қандай?

Сұрақ: Азан және қаматтың үкімдері қандай?

Жауап:

Азан және қамат

С: Шариғатта азанның үкімі қандай?

Ж: Бес уақыт намаз бен жұма намазына азан айту бекітілген сүннет. Басқа намаздарға азан айтылмайды. Айт, сүннет, тасаттық , күн тұтылу, жаназа намаздарына азан айтылмайды.

С: Азанның сөздері қандай?

Ж: Азанның сөздері төмендегідей:

Аллаһу әкбар! Аллаһу әкбар!

Әшһәду әл-лә иләһә иллаллаһ!

Әшһәду әннә Мухаммадар-Расулуллаһ!

Хаййа аләс-сала!

Хййа аләс-сала!

Хййа аләл-фәләх!

Хаййа аләл-фәләх!

Аллаһу әкбар! Аллаһу әкбар!

Лә иләһә иллаллаһ!

С: Мұнан басқа қосымша сөздер айтылмай ма?

Ж: Иә, таң намазының азанында «Хаййа аләл-фәләхтан» соң «Ассалату хайрум минән-нәум» деп екі рет айтылады.

С: Азан сөздерін жай бір қайталап, сосын екінші рет дауыстап қайталаса бола ма?

Ж: Әбу Ханифа мазһабында мұндай үрдіс жоқ.

С: Қамат қалай айтылады?

Ж: Адамдар жамағат намазына тұрған кезде азаншы азан сөздеріне «Қад қаматис-сала» сөзін қосып екі рет қайталап айтады.

С: Азан мен қаматтың айтылуындағы өзгешеліктер қандай?

Ж: Азанды созып, ал қаматты созбай, тездетіп айтады.

С: Құбылаға қарап тұрып айту керек пе?

Ж: Иә. Құбылаға қарап тұрып айту Пайғамбарымыздың (с.а.с.) кезінен қалған.

С: Азан сөздерін айтқанда қозғалу керек пе?

Ж: Иә. Азаншының жүзі «Хаййа аләс-саланы» айтқанда солға бұру мұстахаб.

С: Азан айтқанда екі саусағын құлақтарына тығып тұрудың үкімі не?

Ж: Бұл азан айтудағы сүннет іс. Пайғамбарымыз (с.а.с.) өзінің азаншысы Біләлға (р.а.): «Даусыңның көтеріңкі шығуына себеп болады»,– деп осылай істеуді бұйырған.

С: Қаза болған намаздарға азан, қамат айтыла ма?

Ж: Қаза намаздарға азан айтылып, қамат түсіріледі. Көп намаздар қаза болып, бір уақытта оқылатын болса біріншісіне азан, қамат айтылады, қалғандарына қалауы біледі. Қаласа азан шақырады немесе қаматпен шектеледі.

С: Дәретсіз халде азан, қамат айтуға бола ма?

Ж: Азан шақыру мен қамат айтқанда дәреті болғаны дұрыс. Дәретсіз азан шақыруға болады, ал қамат айту мәкруһ. Сондай-ақ, азанды жүніп халінде шақыру мәкруһ.

С: Жүніп болған жағдайда азан, қамат айтудың үкімі қандай?

Ж: Азанын қайталап айту керек. Қаматы қайталанбайды.

С: Жас бала шақырған азан дұрыс бола ма?

Ж: Иә. Ақыл-есі түзу, естияр баланың азаны дұрыс болып есептеледі. Азанды қайталап айтудың керегі жоқ.

С: Намаз уақыты кірместен бұрын шақырылған азанның үкімі қандай?

Ж: Олай етуге болмайды. Ерте шақырылса қайтадан шақыру керек. Бірақ та Әбу Юсуф таң намазының уақыты кірместен бұрын азан айтуға рұқсат берген.