ДӘРЕТХАНАДА СӘЛЕМДЕСУГЕ БОЛА МА?

 

Жалпы сәлем беру – сүннет, ал оған жауап қайтару – парыз. Алла Тағала қасиетті Құранда былай дейді:  

وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا

«Қашан сендерге сәлем берілсе, одан жақсырақ немесе соның өзін қайтарыңдар!»[1].

Пайғамбарымыз (с.а.у.) былай дейді:

السلام تطوُّعٌ، والرد فريضةٌ

«Сәлем беру сүннет, ал жауап қайтару парыз»[2] – деген.

Маусули «әл-Ихтияр» атты кітапта: «Сәлемді естіген әрбір адамның оған жауап қайтаруы парыз. Егер олардың кейбірі жауап берсе, басқаларының мойнынан түседі. Ал сәлем беру сүннет»[3] – деп келтірген. Яғни, сәлемге жауап қайтармау оны кемсіткенмен тең. Біреуді кемсіту харам болып саналады.

Алайда әжетхана ішіндегі адамға сәлем беруге болмайды. Әл-Мәусуғату әл-Фиқһия атты кітапта: «Әжетханада қажетін өтеп жатқан адамға сәлем беру мәкруһ. Сәлем берілген жағдайда, оған жауап қайтару тиіс емес. Ибн Омардан (ол кісіге Алла разы болсын) жеткен риуаятта былай дейді: «Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) әжетханада еді. Бір адам оған сәлем берді. Бірақ Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) оған жауап қайтармады»»[4], – деп жазылған[5].

Кәмал ибн Һумам: «Әжетханада қажетін өтеп жатқан адамға сәлем берілсе, ол сол сәтте әрі одан кейін де оған жауап қайтармайды. Өйткені мұндай жағдайда сәлемге жауап беру – харам»[6], – деген.

Имам ән-Нәуауи: «Ғалымдар әжетханадағы адамға сәлем беруді құптамаған. Сәлем берілген жағдайда жоғарыдағы Ибн Омардың хадисіне орай ол сәлемге жауап берілмейді»[7], – дейді.

Қорыта айтқанда, әжетхананың ішіндегі адамға сәлем беру әрі оның сәлемге жауап қайтаруы мәкруһ. Ал әжетханадан шыққаннан кейін сәлемді беруге де, оған жауап қайтаруға да болады.

 

Алла Тағала толық білуші.